(De laatstejaarsstudenten vroegen me een tekstje te schrijven om in het magazine te plaatsen dat ze overhandigd krijgen bij hun diploma uitreiking. Dit is ‘em.)
Geloof ze niet, zij die zeggen dat hun studententijd de mooiste periode uit hun leven is.
Alsof een loopbaan, collega’s op de werkvloer, kinderen, verantwoordelijkheid nemen,… geen heerlijke intense ervaringen zijn. Alsof met kennis van zaken verfijnde wijnen proeven, culturen vergelijken, steden wijk per wijk afstruinen je ado-volwassentijd niet doet verbleken tot naïef komen piepen in de ware wereld.
Akkoord, het ging er woest aan toe in 2020. Of misschien is het woord ‘ralenti’ beter van toepassing. Het leek wel leven in een box. Starend naar een scherm. Waar een pratend hoofd wijsheden kakelt.
Je had net begrepen dat je geen individu bent maar een Slashie. En dan leggen ze twee-derde van je passies stil. Soms gedraag je je als onderdeel van een zwerm. En die zwerm stopte met zoemen maar niet met zoomen. Op andere momenten waag je het een buitenbeetje te zijn; met een aparte smaak of een verontwaardiging die je uit, terwijl anderen rondom je mooi in de pas lopen. En plots wordt alles mainstream.
Je belangrijkste lichaamsdeel is de vinger waarmee je scrollend doorheen je digitale tijdlijnen walst. Verslaafd aan wat komen kan. Verslaving is des mensen. Het is een trucje van de natuur om zeker te zijn dat bepaalde handelingen zullen gebeuren (denk maar aan het geautomatiseerde ademhalen waarmee we onze verslaving aan stikstof-zuurstof draaiende houden). Je ademt bytes en je virtuele persoonlijkheid is de framing waarmee je getuigt van wat de succesmomenten zijn in je leven.
Hoeveel foto’s van stranden, wandelingen in bergen, feestjes, concerten, parasols, cocktails… zullen er de volgende jaren op je wall te zien zijn? Veel. In 2020 voelde je je overgeleverd aan de ‘aan-huis- geleverde-dozen-cultuur’. Covid leerde je echter ook out-of-the box denken.
Met het ervaren van een lockdown (nu weet je wat het is als kippen opgehokt te zijn) begint er een spirituele reis in je leven. Wat evident leek (mekaar aanraken, close bij mekaar zijn, een selfie nemen met zeven gezichten in 1 kader) was plots niet meer mogelijk. Sehnsucht is je deel. De weemoedige verzuchting naar die intense fysieke momenten. Een rijk en troostrijk gevoel.
Weldra zal je tijdlijn opnieuw de vertrouwde beelden bevatten, maar je zal wel regelmatig in een flits herinnerd worden aan een gewoonte die je in coronatijden aannam. Je zal aan je kinderen kunnen spreken over de impact van een pandemie, niet zoals een historicus dit doet over de Spaanse griep of de middeleeuwse pest, maar zoals je overgrootmoeder over ‘de oorlog’ praatte, met concrete anekdotes. Of zoals een journalist die ter plekke was of een antropoloog die middenin een cultuur getuigenis brengt van wat er gebeurde. Covid-19 is een rijkdom geweest voor je, maar je zal dat pas echt goed beseffen eens je de dertig bent gepasseerd. Want dan begin je steeds meer plooien in je geheugen te hebben, en tussen die plooien liggen momenten uit het verleden opgebaard die belangrijk zijn; je eigen monumenten, die je persoonlijkheid hebben vorm gegeven en je tegelijk doen relativeren en dus licht laten schijnen over de drukke bezigheden die op dat moment de jouwe zullen zijn.
Wie slechts 1 maatschappijmodel kent, slechts 1 levenswijze ervaart (consumeren, selfies nemen, citytrips maken, je rolletje spelen in de economie en met je inkomsten huisje-tuintje-partner en kindje spelen) kan moeilijk relativeren en gedraagt zich al te vaak egocentrisch. Of gefrustreerd omdat je planning even in de war wordt gestuurd.
Wat de koude oorlog, het communistische model naast het kapitalistisch marktmodel, voor mijn generatie was, namelijk bestaande systeem waartussen je zou kunnen kiezen, is het Covid-jaar voor jou. Jij kan door Covid nu ook twee samenlevingsmodellen ontdekken. Meer halen uit je leven wil soms zeggen: stoppen met het gewone. Stoppen met consumeren. Met meedraaien in zwermen, van hype naar hype. Je hebt geleerd op jezelf gericht te zijn. In jezelf ligt o zoveel onontgonnen rijkdom. Je bent begonnen dit op te delven. Dat innerlijke goud werd door corona aangeboord. En ja, soms kan je je daarbij slecht voelen.
Terugblikkend op deze tekst, wanneer je op je veertigste bijvoorbeeld verhuist, misschien een nieuw gezin gaat samenstellen, en bij het opruimen van oude dozen door deze afstudeerpublicatie bladert, wat zal je dan ervaren? Rijkdom.
Je hebt het bij momenten natuurlijk zwaar gehad. Spijt dat je niet op Pukkelpop kon zijn. Spijt dat je geen oudjaar kon vieren zoals dat hoort als twintiger. Maar dat zijn ervaringen die de generaties voor je nooit hadden. Het normaal werd ontdubbeld. Het a-normale werd even de norm. Wie zich ontredderd voelde, had een zoomsessie, kon whatsappen. Beeld je in dat lockdowns plaatsvinden zonder internet, zonder smartphones. En zonder openbaar vervoer of auto’s, enkel verplaatsingen aan het ritme van paard en kar.
Binnen veertig jaar zit je met een kleinkind op je schoot. Die jou net heeft uitgelegd hoe je hollograms met mekaar laat samenvloeien, want oma-opa (die jij dan bent) snapte er niets van. En voor de zoveelste keer haal je dan herinneringen op over 2020. Het jaar waarin men begreep dat een vleermuis door een civetkat was opgegeten en die kat werd op een openluchtmarkt in China opengesneden door een slager. Je zal dan uitleggen aan je kleinkind wat het verschil is tussen letterlijk en figuurlijk; tussen een virus dat uit Wuhan de wereld bereist en een reclamespotje dat viraal gaat. Je zal uitleggen dat jouw grootouders het nog hadden over een wereldoorlog terwijl je getuige was van de wijze waarop de hele wereldbevolking alles in het werk stelde om ouderen te redden. We are humans. En geen volgers van een Darwiniaanse logica die stelt dat wie niet meer meekan, opgeofferd wordt, zoals de zebra’s hun trage oude soortgenoten opofferen aan de hongerige leeuwen. Maar natuurlijk kan je -als je kleinkind vervelend wordt- zeggen dat Covid hem of haar komt pakken en dan moet het in quarantaine. Wat is dat dan, quarantaine? Dat is alsof je je hele leven in de buik van mama moet zitten en nooit geboren wordt.
Nu ja, zo traumatisch moet het nu ook weer niet worden natuurlijk. 😉
Jij, het kangoeroejong. Hotel mama je buidel. En soms had je daar meer dan genoeg van.
Alleen op je kot? Bij momenten geen pretje.
Een januskop; dat krijg je er van. Voorgoed zal je én vooruit én achteruit kijken. Terugblikken is een rijkdom maar als je jong bent kijk je liever enkel vooruit. Jij bent misschien te snel verplicht geweest te vergelijken; een breuk te moeten verwerken. Een wereld voor- en na covid is voortaan de jouwe. En daar heb je niet voor gekozen. Het leven zit vol momenten waarvoor we niet kiezen maar die we wel moeten verwerken. Jij hebt een Ikea-pakket in de schoot geworpen gekregen. Maar ze zijn vergeten er de handleiding bij te voegen. Die heb jij inmiddels zelf geschreven. Geweldig creatief, toch? Yes, you did it!
Yilli's Yolige Yachtvelden 